سونامی آسمانی!

آسمان منطقه بیرمنگام در آلابامای آمریکا در بامداد روز 16 دسامبر توسط امواج سونامی بزرگی در نوردیده شد.

به گزارش مهر، ساکنان شگفت زده آلاباما از این پدیده آسمانی عکسهای متعددی ثبت کرده و به مرکز هواشناسی منطقه خود ارسال کردند تا منشاء شکل گیری این سونامی در میان ابرها را دریابند.

به گفته متخصصان هواشناسی، این ابرها نمونه هایی اولیه از امواج مشهور به امواج کلوین-هلمولتز هستند که چه در آسمان به وجود بیایند و چه در دریا، تشکیل آنها تحت تاثیر حرکت سریع لایه ای از یک جریان سریع بر روی لایه‌ای کند‌تر و ضخیمتر قرار دارد.

برای مثال امواج آبی زمانی شکل می گیرند که لایه‌ای از یک جریان سریع بر روی لایه‌ای کند و زیرین جاری شود. زمانی که تفاوت میان سرعت آب و باد تا نقطه ای معین افزایش پیدا می‌کند، امواج می‌شکنند، قله آنها به سمت پایین فروریخته و شکل امواج کلوین‌ هلمولتز را به خود می‌گیرند.

بر اساس گزارش دیسکاوری، متخصصان هواشناسی معتقدند این پدیده در ارتفاعات آسمان بر روی ابرها نیز رخ می‌دهد. در تصاویر به ثبت رسیده احتمالا وجود لایه‌ای سرد از هوا در نزدیکی زمین، جایی که سرعت باد نیز پایین است، و لغزیدن لایه‌ای سریعتر از هوا بر روی این لایه منجر به بالا کشیده شدن سطح رویی ابرهای لایه زیرین و تشکیل چنین امواج ابری سونامی مانندی شده است.

اتحاد براي كاهش گازهاي گلخانه‌اي

اجلاس آب و هواي سازمان ملل متحد در شرايطي به كار خود پايان داد كه نتيجه مثبت آن براي كارشناساني كه اين اجلاس را شكست‌خورده مي‌دانستند، غافلگيركننده بود.

اين اجلاس دو هفته پيش در حالي كه 190 كشور شركت كننده در آن از همان ابتدا به دو گروه موافق و مخالف روند كاهش گازهاي گلخانه‌اي تقسيم شده بودند، در دوربان آفريقاي جنوبي كار خود را آغاز كرد.

در جريان برگزاري كنفرانس به نظر نمي‌رسيد هيچ توافقي ميان اين دو گروه حاصل شود، راي نهايي مبني بر لزوم كنترل گازهاي گلخانه‌اي در ساعات پاياني كنفرانس اعلام شد و موجي از هيجان در ميان كشورها و دوستداران محيط زيست به راه انداخت.

اجلاس دوربان براي پيدا كردن جايگزيني براي پيمان كيوتو ـ كه دوره اجرايي آن سال آينده به پايان مي‌رسد ـ و با هدف كاهش توليد گازهاي گلخانه‌اي براي كنترل روند گرم شدن زمين برگزار شد و براي اولين بار تمامي كشورهاي جهان كه نقش عمده‌اي در آلوده كردن هوا دارند، ملزم شدند براي كاهش گازهاي گلخانه‌اي اقدام كنند.

توافق نهايي براي كاهش گازهاي گلخانه‌اي از آنجا به عنوان دستاورد بزرگ اين اجلاس مطرح مي‌شود كه با وجودي كه سال‌هاست مردم جهان در اثر تبعات منفي اين گازها در معرض آسيب جدي قرار گرفته‌اند، به نظر مي‌رسيد اين بار هم كشورهاي مختلف هر كدام بنا بر مصلحت خود با اين اجلاس برخورد كنند.

كشورهاي مختلف صنعتي كه در راس آنها ايالات متحده آمريكا، ژاپن، كانادا و روسيه قرار دارند همواره در پي عقب انداختن مذاكرات بين‌المللي درباره توافق‌نامه جديد جهاني در اين رابطه بوده‌اند و در شرايطي كه هند و برزيل نيز به عنوان دو كشور عمده در حال توسعه به كشورهاي صنعتي مخالف پيوسته بودند، چنين توافقي را مي‌بايست برگ برنده‌اي در كارنامه سازمان ملل متحد محسوب كرد.

انتظار مي‌رود اين توافق تا سال ۲۰۲۰ ميلادي به اجرا درآيد بنابراين اگرچه نمي‌توان به كاهش گاز‌هاي گلخانه‌اي به اين زودي‌ها اميدوار بود، اما در نهايت مي‌توان به چشم‌اندازي دور از كاهش آلاينده‌هاي محيطي چشم‌اميد داشت.

نقش کاهش دی اکسید کربن اتمسفر در تشکیل یخ‌های قطب

همشهری آنلاین: گروهی از دانشمندان استرالیایی با تائید ارتباط میان گازهای گلخانه‌ای و گرمای جهانی، نشان دادند که فرایند انجماد قطب جنوب از زمانی آغاز شد که تمرکز دی اکسید کربن در اتمسفر زمین 40 درصد کاهش یافت

محققان مرکز تحقیقات تغییرات آب و هوایی دانشگاه نیو ولز جنوبی در سیدنی نشان دادند که تمرکز دی اکسید کربن در اتمسفر قبل و در طول تشکیل یخ‌های قطب جنوب، در حدود 34 میلیون سال قبل به میزان 40 درصد کاهش یافت. این کشف می‌تواند تاثیر بالای گازهای گلخانه‌ای بر روی تغییرات اقلیمی در سطح جهانی را تائید کند.

مطالعات پیشین فرضیه‌ای را مطرح می‌کرد که برپایه آن افزایش دی اکسید کربن اتمسفر بالای اقیانوس منجمد جنوبی در طول تحول اقلیمی میان دوره‌های ائوین و اولیگوسن زمانی آغاز شد که یخ‌های قطب جنوب شروع به شکل گیری کردند.

اکنون این تحقیقات که‌ در قالب مقاله‌ای با عنوان "نقش دی اکسید کربن در مدت شکل گیری یخ‌های قطب جنوب" منتشر شده است، نشان می‌دهد که جریانهای اقیانوسی و دمای هوا در اقیانوس منجمد جنوبی فرایند کاملا متفاوتی داشته‌اند.‌

به گزارش خبرگزاری مهر، ماهیت جریان‌های اقیانوسی برای محاسبه سطح دی اکسید کربن اتمسفر نقش مهمی ایفا می‌کنند به طوری که برای محاسبه سطح دی اکسید کربن اتمسفر، جلبک‌هایی را اندازه گیری می‌کنند که از میلیون‌ها سال قبل در عمق اقیانوس رسوب کرده‌اند.

درحقیقت، جریان توده‌های آب در اقیانوس منجمد جنوبی به دلیل اثر تغییرات دما بر روی‌جلبک‌ها تغییر می‌کند و موجب کاهش حضور مواد غذایی می‌شود. کم شدن مواد غذایی نیز بر روی تمرکز دی اکسید کربن در اتمسفر تاثیر مستقیم دارد.

این محققان در این خصوص توضیح دادند: "تحقیقات ما نشان می‌دهد که جریان‌های اعماق اقیانوس در پایان دوره ائوسن به دلیل موقعیت و شکل توده‌های قاره‌ای بسیار متفاوت از امروز بوده است. مطالعات پیشین تنها برپایه محاسبه تقاوت‌های دما بود و تغییرات جریان‌های اقیانوسی را در نظر نمی‌گرفت. به همین دلیل خطاهای سیستماتیک بسیاری در مورد اندازه‌گیری سطح دی اکسید کربن انجام می‌شد و افزایش سطح این گاز را در اتمسفر نشان می‌داد. این درحالی است که ما در محاسبات خود با در نظر گرفتن جریان‌های اقیانوسی کاهش چشمگیر دی اکسید کربن را مشاهده کردیم."

اطلاعات این دانشمندان نشان می‌دهد که در یک دوره حدود 3 میلیون سال میان ائوسن و اولیگوسن سطح دی اکسید کربن اتمسفر به میزان 40 درصد کاهش یافت و این مسئله منجر به سرمای جهانی و در نتیجه تشکیل یخ‌های قطب جنوب شد.

باستان‌شناسي آب و هواي مريخ

محققان انستيتو تكنولوژي كاليفرنيا براي نخستين بار توانستند به صورت مستقيم دماي سطح مريخ در روزگاران قديم را اندازه‌گيري كنند.

نتايج اين تحقيق با آنچه از گذشته گرم‌تر و مرطوب‌تر مريخ، مي دانيم اندكي در تناقض است.

دانشمندان با بررسي مواد معدني موجود در يك شهابسنگ چهارونيم ميليون ساله كه منشأ آن سياره مريخ است ، به اين نتيجه رسيدند كه اين تركيبات معدني در دماي حدود 18 درجه سانتيگراد شكل گرفته‌اند و  اين دما، نه خيلي سرد و نه گرم است. اطلاع از دماي مريخ براي درك بهتر شرايط آب و هوايي گذشته آن، لازم و ضروري است.

‌كشف دلتاهاي قديمي، بستر رودخانه‌اي و رسوبات معدني توسط مريخ‌پيماها و فضاپيماهايي كه به دور مريخ گشته‌اند، حكايت از آن دارد كه براستي بايد آبي در آنجا جريان مي‌داشته است.‌

اطلاعاتي كه بتواند چنين گذشته‌اي را مستقيما و بدرستي تاييد كند، وجود ندارد. اما نكته‌اي كه در تحقيقات جديد به دست آمد، موضوعي است كه براي اولين بار كشف شده و ثابت مي‌كند در ابتداي تاريخ، مريخ حداقل يك بار به مدت چند ساعت در چند روز، آب و هوايي شبيه به زمين داشته است.

به منظور بررسي صحت اين موضوع، محققان يكي از قديمي‌ترين سنگ‌هاي روي زمين به نامALH84001  را كه شهابسنگي جدا شده از مريخ بوده و سال 1984 در تپه‌هاي ALLAN قطب جنوب كشف شده را مورد بررسي قرار دادند.‌ 

سال 1996 پس از كشف اجسام كروي شكل بسيار ريز در اين تكه سنگ سيب‌زميني شكل كه ظاهرا شبيه باكتري‌هاي فسيل شده مي‌آمد، غوغايي در جهان علم به پا شد و اين تكه‌سنگ در راس اخبار علمي قرار گرفت، اما اين فرضيه كه ممكن بود حيات در خارج از كره زمين هم وجود داشته باشد، مورد بررسي دقيق قرار نگرفت و منشأ اجسام كروي كوچكي كه حاوي كربنات معدني بود، به شكل راز باقي ماند.

پيش‌بيني فرآيندي كه طي آن، اين مواد معدني شكل گرفته‌اند، بسيار سخت بوده و در اين ارتباط، فرضيه‌هاي بي‌شماري وجود داشته است.

همه اين فرضيه‌ها بر پايه دماي شكل‌گيري اين مواد ارائه شده‌اند. به عقيده بعضي دانشمندان، اين مواد زماني شكل گرفته‌اند كه گدازه كربنات‌دار سرد و تبديل به كريستال شده است، بعضي ديگر بر اين باورند كه اين مواد در نتيجه فعل و انفعال شيميايي و فرآيندي گرمايي شكل گرفته‌.

نظريه ديگري هم مي‌گويد اين مواد در نتيجه رسوب محلول‌هاي نمكي به وجود آمده‌اند. طبق اين فرضيه‌ها، دماي لازم مربوط به اين فرآيند، از 700 درجه سانتي‌گراد شروع مي‌شود و تا دماي انجماد ادامه مي‌يابد.

براي يافتن دماي لازم به منظور شكل‌گيري اين مواد، محققان از روشي استفاده كردند كه براي اندازه‌گيري دماي بدن دايناسورها و تعيين تاريخچه آب و هوايي زمين قبلا  استفاده شده بود.

در اين روش، غلظت ايزوتوپ‌هاي اكسيژن 18 و كربن 13 موجود در كربنات اندازه‌گيري شد.‌  هرچه دماي شكل‌گيري پايين‌تر باشد، ايزوتوپ‌هاي بيشتري روي  هم تلنبار مي‌شوند.

در نتيجه، تعيين ميزان انبوه شدن ايزوتوپ‌ها روي هم مي‌تواند به تعيين مستقيم دماي شكل‌گيري كمك كند. ‌ با اين روش محققان به دماي 4±18 درجه سانتيگراد رسيدند كه بسياري از فرضيه‌هاي ارائه شده در مورد شكل‌گيري اين مواد را رد مي‌كرد.

طبق نتايج به دست آمده، مي‌توان اثبات كرد كه حداقل يك‌بار و براي مدتي كوتاه در يك نقطه‌اي از سطح مريخ شرايط آب و هوايي مشابه زمين تجربه شده است.

منبع: physorg

تغييرات آب و هوايي

اجلاس جهاني آب و هواي سازمان ملل متحد در شرايطي ديروز در دوربان آفريقاي جنوبي آغاز به كار كرد كه 190كشور شركت‌كننده در آن، از همين ابتدا به دو گروه موافق و مخالف روند كاهش گازهاي گلخانه‌اي تقسيم شده‌اند و به نظر هم نمي‌رسد در طول دو هفته برگزاري اين اجلاس، توافق نظري در ميان اين دو گروه حاصل شود.

اجلاس دوربان به منظور پيدا كردن جايگزيني براي پيمان كيوتو ـ كه دوره اجرايي آن سال آينده به پايان مي‌رسد ـ و با هدف كاهش توليد گازهاي گلخانه‌اي براي كنترل روند گرم‌شدن زمين برگزار شده است.

البته آن طور كه به نظر مي‌رسد در نهايت نبايد از آن راه‌حلي اساسي را انتظار داشت چرا كه كشورهاي كوچك در حال توسعه كه بيشتر در معرض خطرات گرم شدن زمين هستند، خواهان برطرف شدن موانع موجود بر سر راه امضاي توافق‌نامه جديد كاهش گازهاي گلخانه‌اي و از سرگيري فوري مذاكرات هستند.

مالديو به نمايندگي از اين كشورها خواهان كاهش سريع تر توليد گازهاي گلخانه‌اي در كشورهاي صنعتي است ولي در نقطه مقابل چند كشور بزرگ صنعتي در پي عقب انداختن مذاكرات بين‌المللي درباره توافق‌نامه جديد جهاني در اين رابطه هستند.

سردسته اين كشورها ايالات متحده آمريكا، ژاپن، كانادا و روسيه هستند كه نمي‌خواهند چنين توافقي زودتر از سال ۲۰۱۵ اجرايي شود.

كشورهاي مختلف در شرايطي هر كدام بنا بر مصلحت خود با اين توافق‌نامه برخورد مي‌كنند كه سال‌هاست زنگ خطر عواقب ناشي از توليد اين گازها در اقصي نقاط جهان به صدا درآمده و به موازات گسترش مخاطرات، بارها و بارها سازمان ملل متحد درباره تهديد تغييرات آب و هوايي براي امنيت جهان در آينده هشدار داده است.

همين موضوع باعث شده تا دبيركل سازمان ملل موضوع تغيير آب و هوا را نيازمند واكنشي فوري بداند و در عين حال تاكيد كند موضوع تغيير آب و هوا تنها موضوعي محيط زيستي نيست بلكه مساله‌اي است كه عوارض اجتماعي و اقتصادي جدي را هم به دنبال دارد.

بان كي مون، خواهان فعاليت قطعي بين‌المللي براي رسيدگي به اين موضوع شده و در عين حال معتقد است تغييرات نظام آب و هوا ،حقيقتي انكارناپذير است كه متاسفانه به دليل فعاليت‌هاي انساني در حال وقوع است.

معناي درخواست «بان كي مون» اين است كه در واقع براي رسيدگي به موضوع تغيير آب و هوا نياز به انجام اقدام مشترك در مقياس جهاني است و با وجودي كه گفته مي‌شود براي رسيدگي به اين بحران قريب‌الوقوع، انتخاب‌هاي فراواني از نظر استفاده از علوم و فناوري‌هاي مختلف وجود دارد ولي براي بهره‌برداري از آنها به اراده و خواست سياسي مشترك نياز است.

از جمله اين‌كه كشورهاي توسعه‌يافته براي كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي و تشويق استفاده بهينه از انرژي مي‌توانند اقدامات گسترده‌اي انجام دهند.

اين كشورها همچنين مي‌توانند از توسعه پاك در اقتصادهاي به سرعت در حال رشد و از تدابير و برنامه‌هاي كشور‌هايي كه با بزرگ‌ترين دشواري‌ها بر اثر تغيير آب و هوا مواجه هستند براي سازگاري با آن حمايت به عمل آورند.

در اين ميان كشورهاي در حال توسعه هم لازم است همزمان با ادامه و حفظ برنامه رشد اجتماعي ـ اقتصادي و ريشه‌كني فقر، در امر رسيدگي به مساله تغيير آب و هوا مشاركت بيشتري داشته باشند.

ماهواره ناسا اقليم زمين را رصد مي‌كند

آژانس فضایی آمریکا ، ناسا،‌ سرانجام ماهواره NPP را پرتاب کرد. ماهواره ای که به درک بهتر اسرار و داینامیک‌هایی که آب و هوا و اقلیم زمین را تنظیم می‌کنند، کمک خواهد کرد.

ماموریت (NPOESS Preparatory Project (NPP یکی از ماموریت‌های ناسا است که به دانشمندان دنیا اطلاعات بسیار مهمی درباره وضعیت آب و هوایی زمین ارائه می کند.

این ماهواره عصر جمعه همراه با موشک «دلتا سه »از پایگاه "وندنبرگ" در کالیفرنیا پرتاب شد. NPP اولین ماموریت ناسا با این هدف نیست به طوریکه در حال حاضر ماهواره هایی که سیستم رصدگر زمین پروژه EOS (سیستم رصد زمین) را تشکیل می دهند امکان مطالعه دقیق درباره اقیانوسها، پوشش گیاهی، یخها، ابرها، خاک و اتمسفر زمین را فراهم می کنند.

در آینده قرار است شبکه جدیدی با عنوان JPSS (سیستم ماهواره ای اتصال قطبی) به شبکه ماهواره ای EOS ملحق شود.

براساس گزارش فاکس نیوز، این شبکه جدید آگاهی دانشمندان را درباره سیاره زمین تا حد قابل توجهی افزایش خواهد داد اما تا آن زمان، ماهواره NPP به عنوان یک پل رابط میان EOS فعلی و JPSS آینده فعالیت خواهد کرد.

ماهواره ای که روز جمعه پرتاب شد به خاطر برخورداری از فناوری‌ها و حسگرهای کلیدی آماده است تا نسل جدیدی از ماهواره هایی را بسازد که ناسا برای سازمان ملی اقیانوس شناسی و اتمسفرشناسی (NOAA) درحال توسعه آنها است.

NPP اولین ماهواره ای است که می تواند در سطح جهانی، اطلاعات مربوط به آب و هوا را در کوتاه مدت و بلند جمع آوری و رصد کند.

از دیگر اهداف این ماموریت می توان به کنترل وضعیت سلامت لایه ازون (با اندازه گیری روزانه)، رصد بلایای طبیعی (آتش سوزی‌ها، فوران‌های آتشفشانی، توفان‌ها، خشکسالی، سیل و بارش‌های طولانی برف)، پیش بینی وضعیت هوا، رصد یخ‌ها و رصد آلودگی‌های جوی (حضور ذرات گرد و غبار، دی اکسید گوگرد و نیتروژن) اشاره کرد.

منبع:مهر

آلودگي هوا ابتلا به ديابت را افزايش مي‌دهد

یك مطالعه كه به تازگی انجام شده نشان می دهد، خطر ابتلا به دیابت در افرادی كه در مناطقی زندگی می كنند كه سطوح آلودگی هوا ناشی از ترافیك در آنجا بالا است، بیشتر است .

به گزارش پایگاه اینترنتی زینیوز، این مطالعه نشان می دهد، خطر ابتلا به دیابت در افرادی كه در مناطق شهری زندگی می كنند كه سطح دی اكسید نیتروژن، آلاینده ای كه از اگزوز خودروها خارج می شود، بالا است، چهار درصد بیشتر از افرادی است كه در حوالی شهر كه دارای هوای پاكیزه تری است زندگی می كنند.

همچنین نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد كه اثر آلودگی هوا بر روی افراد سالم تر بیشتر است و خطر ابتلا به دیابت در افرادی كه از لحاظ بدنی فعال هستند تا 10 درصد و در افراد غیر سیگاری تا 12 درصد افزایش می یابد.

مطالعات قبلی نشان داده كه به نظر می رسد افراد مبتلا به دیابت نسبت به اثرات مضر بهداشتی ناشی از آلودگی هوا آسیب پذیرتر از افراد غیر دیابتی باشند.

این مطالعه جدید كه در مجله Diabetes Care منتشر شده است تا به این تاریخ جامع ترین مطالعه ای بوده است كه نشان می دهد آلودگی هوا با ابتلا به دیابت ارتباط دارد.

همچنین اولین مطالعه ای است كه نشان می دهد افراد سالم تر نسبت به اثرات آلودگی هوا آسیب پذیرتر هستند.
در این مطالعه محققان اطلاعات حدود 52 هزار شهروند دو شهر بزرگ دانمارك را مورد بررسی قرار دادند.

این مطالعه نشان داد كه در طول یك دهه تقریبا سه هزار نفر از افرادی كه در شروع این مطالعه 50 تا 65 سال سن داشتند برای اولین بار به دیابت مبتلا شدند.

همچنین این مطالعه نشان داد كه ارتباط میان قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلودگی هوا و ابتلا به دیابت در زنان مورد مطالعه بیشتر بود.

به گفته محققان، این موضوع می تواند به دلیل تفاوت جنسیتی در حساسیت به آلودگی هوا باشد و بازتاب دهنده این واقعیت است كه زنان مدت زمان بیشتری را نسبت به مردان در خانه سپری می كنند.

این مطالعه ثابت نمی كند كه آلودگی هوا به تنهایی عامل افزایش خطر ابتلا به دیابت است بلكه برخی عوامل دیگر مانند فقر، تنش و یا قرار گرفتن در معرض عوامل دیگر نیز می تواند در این افزایش دست داشته باشد.

همچنین این گروه محققین در مطالعه دیگری گزارش دادند: افرادی كه در مناطقی زندگی می كنند كه سطوح آلودگی ناشی از ترافیك در آنها بالا است خطر مرگ ناشی از سكته مغزی در آنها اندكی افزایش می یابد.

به گفته محققان، ذرات موجود در آلودگی هوا به اندازه كافی كوچك هستند تا بتوانند وارد جریان خون شوند و موجب بروز التهاب در سراسر بدن شوند.

آنها افزودند: التهاب نیز به نوبه خود به افزایش خطر حمله قلبی ، سكته مغزی، نارسایی قلبی و شماری از بیماری های مزمن مانند دیابت و آسم منجر می شود.

محققان خاطر نشان كردند: آلودگی هوا همان تاثیری را بر رگ های خونی می گذارد كه دود ناشی از سیگار دارد. اما بر خلاف دود سیگار ، آلودگی هوا چیزی است كه همه در معرض آن قرار می گیرند.

انها تاكید كردند: بر این اساس لازم است كه آلودگی هوا ناشی از ترافیك در بخشی از موضوعات برای برنامه ریزی شهری و ترافیكی مورد توجه قرار گیرد.