مرکز علوم جوی و اقیانوسی یکی از مراکز تابع سازمان هواشناسی کشور می باشد که در سال 1368 توسط دبیر کل سازمان هواشناسی جهانی، پروفسور اوباسی افتتاح گردید. هدف از تاسیس این مرکز، توسعه و پیشبرد علوم هواشناسی دریایی و اقیانوس شناسی فیزیکی در جهت ارایه دقیق پیش بینی های هواشناسی و به کار گیری علوم دریایی کاربردی و همچنین همکاری های بین المللی و ارتباط با کشورهای هم مرز با دریاهای ایران و کشورهای صاحب نظر در علوم دریایی بوده است. این مرکز در قالب تشکیلات پژوهشی و آموزشی سازمان، با توجه به الگوهای علمی و بین المللی و در راستای ضروریات علمی، اقتصادی واستراتژیکی جمهوری اسلامی ایران پایه گذاری شده است.
این مرکز هم اکنون دارای 10 کارشناس در سطح دکتری و کارشناسی ارشد به صورت دایم و چندین مشاور به صورت پاره وقت می باشد که در قالب بخش های زیر فعالیت می نمایند:
به منظور هماهنگ کردن فعالیت های تحقیقاتی و پژوهشی و مطالعاتی در زمینه هواشناسی دریایی و اقیانوس شناسی فیزیکی، شورایی تحت عنوان شورای پژوهشی هواشناسی دریایی و اقیانوس شناسی فیزیکی در سال 1376 به ریاست آقای دکتر نوریان رییس سازمان هواشناسی کشور تشکیل گردید. این شورا دارای اساسنامه ای است که در 14 ماده تنظیم گردیده است و کلیه فعالیت های پژوهشی مرکز با صلاحدید این شورا انجام می گیرد. وظایف این شورا به قرار زیر می باشد:
الف) شناخت پتانسیل بالقوه تحقیقاتی و پژوهشی کشور در زمینه های مختلف هواشناسی دریایی و اقیانوس شناسی فیزیکی
ب) ارزیابی و جمع بندی نظریه ها و همچنین نیازهای تحقیقاتی ارگان های دولتی و ملی در حوزه فعالیت های دریایی
ج)شناخت برنامه های تحقیقاتی جهانی در ارتباط با دریا با اولویت تحقیقات بر روی دریای خزر، خلیج فارس،دریای عمان و دریاچه ارومیه و معرفی و انتخاب اعضای هیات علمی دانشگاه ها و مراکز علمی خارج از کشور
د)شناخت برنامه های تحقیقاتی به صورت اولویت بندی شده بر حسب مذاکرات و تبادل نظرهای بین الدول کشورهای حاشیه دریای خزر،خلیج فارس و دریای عمان
ه)تعیین اولویت های پژوهشی در موارد مربوط به 4 بند بالا،به منظور جذب پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری در زمینه های هواشناسی دریایی و اقیانوس شناسی فیزیکی
و)برگزاری و شرکت در سمینارها و کنفرانس های ملی و بین المللی و ارایه مقالات تحقیقاتی تالیفی و ترجمه متون مربوطه و همچنین چاپ و انتشار خبرنامه و بولتن های علمی و تحقیقاتی
ز)ارایه خط مشی ها و رهنمودهای ضروری حاصل از نتایج تحقیقاتی برای سیاست گزاران در انطباق با سیاست گزاری های کلان کشور
در راستای وظایف شورا می توان فعالیت های پژوهشی مرکز را به گروه های زیر تقسیم نمود:
1-1- گروه هواشناسی دریایی
1-1-1- باد در سواحل ایران
1-1-2- تداوم سرعت باد با یک جهت مشخص و موج ناشی از آن (آماری)
1-1-3- تحقیق و بررسی در مورد فچ های خلیج فارس و دریای عمای و محاسبه آنها و تهیه مدل مناسب (سینوپتیکی)
1-2- گروه دینامیک آب ها و فیزیک دریا
1-3- گروه مدل های اقیانوسی و اقلیم دریاها
2- فعالیت های کارشناسی
2-1- شامل برخی از تصمیم سازی های مرتبط با هواشناسی دریایی است که در گروه تعالی بخشی هواشناسی دریایی انجام می گیرد.
2-2- کارشناسی مخصوص امور اجرایی اداره های مربوط به حوزه معاونت فنی و عملیاتی و سازمان های دیگر (بویه ها،ایستگاه های هواشناسی دریایی)
2-3- جلسات کارشناسی با سازمان های مرتبط در خصوص نحوه همکاری های مشترک و انجام بهینه آن امور
2-3-3- هماهنگی با سازمان بنادر و کشتیرانی و مرکز ملی اقیانوس شناسی برای اجرای برنامه WOCE
2-3-4- ایجاد یک کمیته هماهنگی با همکاری سازمان بنادر و کشتیرانی، مرکز ملی اقیانوس شناسی، وزارت نیرو، محیط زیست و وزارت امور خارجه برای هماهنگی در مسایل هواشناسی دریایی و اقیانوس شناسی فیزیکی
2-4- جلسات کارشناسی برای ارزیابی مقالات علمی ارسالی در مجلات و کنفرانس ها
2-5- جلسات کارشناسی برای ارزیابی گزارش های پروژه های مرتبط با هواشناسی دریایی
2-6- جلسات کارشناسی برای بررسی اسناد بین المللی ارایه شده به مرکز
2-6-1- تهیه گزارش از فعالیت JCOMM در نشست های قبلی
2-6-3- تهیه گزارش از فعالیت CEP
2-6-4- تهیه گزارش مدرن سازی و مجتمع سازی خدمات و داده های جهانی اقیانوس برای
استفاده جامعه دریایی
2-7- جلسات کارشناسی با هیئت های خارجی ضمن بازدید از مرکز علوم جوی و اقیانوسی
2-8- فعالیت های کارشناسی در ارتباط با توسعه هواشناسی دریایی
2-9- پیگیری و تهیه مدارک جهت تبدیل شدن مرکز علوم جوی و اقیانوسی به پژوهشکده علوم جوی و اقیانوسی
3- فعالیت های آموزشی
مرکز تاکنون فعالیت هایی را در امر آموزش به شرح زیر انجام داده است:
3-1- طراحی دوره های کوتاه مدت پودمانی در مرکز آموزش های سازمان هواشناسی در خصوص هواشناسی دریایی
3-2- کمک در تدوین سرفصل های دروس جهت رشته های فیزیک دریا و هواشناسی برای دانشگاه های کشور
3-3- برگزاری دوره های بین المللی هواشناسی دریایی در مرکز آموزش های منطقه ای WMO در RMTC
3-4- شرکت در کارگاه های آموزشی، سمینارها و کنفرانس های داخلی و خارجی
4- فعالیت های بین المللی
فعالیت های دریایی سازمان هواشناسی جهانی را می توان به سه دسته تقسیم نمود:
الف) برنامه دیده بانی جهانی آب و هوا WWW
ب) کمیته هواشناسی دریایی و اقیانوس شناسی فیزیکی JCOMM
ج) برنامه تحقیق جهانی اتمسفر GARP
مرکز علوم جوی و اقیانوسی با همکاری بخش های اجرایی سازمان، فعالیت های سه بخش فوق را با فعالیت های هواشناسی دریایی و اقیانوس شناسی فیزیکی در داخل سازمان و در داخل کشور هماهنگ می سازد. همچنین این مرکز با دیگر سازمان های تخصصی جهانی مانند …., RAPME, UNESCO, FAO, INCO, IOC از طریق WMO در تماس بوده و فعالیت های این سازمان ها را در کنار فعالیت های داخلی خود مد نظر قرار می دهد.
در ضمن در سطح منطقه ای یک همکاری بین المللی بین ایران و چهار کشور حاشیه دریای خزر یعنی جمهوری آذربایجان، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان به نام CASPCOM برقرار می باشد.
مرکز علوم جوی و اقیانوسی از طریق شورای عالی اقیانوس شناسی کشور، هماهنگ کننده فعالیت های فوق الذکر در بین سازمان های مرتبط در داخل کشور می باشد.
5- فعالیت های دبیرخانه ای
5-1- دبیرخانه شورای عالی اقیانوس شناسی کشور
5-2- دبیرخانه کمیته هماهنگی هواشناسی-آبشناسی و مراقبت محیطی دریای خزر(CASPCOM)
5-3- دبیرخانه ششمین همایش علوم و فنون دریایی و اولین همایش آب نگاری ایران(اسفند 1384)
5-4- دبیرخانه شورای پژوهشی هواشناسی دریایی و اقیانوس شناسی فیزیکی
6- فعالیت های کمک پژوهشی
6-1- تجهیز کتابخانه با کتاب های تخصصی بیشتر
6-2- شرکت در سمینارها
6-3- برگزاری سمینارهای علمی در مرکز علوم جوی
6-4- ارایه مقالات در سمینارهای بین المللی و داخلی
6-5- چاپ مقالات در مجلات علمی و پژوهشی